**Czym jest atorwastatyna i jakie działanie wykazuje? **
Atorwastatyna to lek należący do grupy leków zwanych inhibitorami reduktazy HMG CoA, prościej nazywane statynami. Atorwastatyna wykazuje działanie obniżające stężeni trójglicerydów i cholesterolu, zwłaszcza frakcji LDL nazywanej „złym” cholesterolem. Dodatkowo atorwastatyna powoduje zwiększenie stężenia dobrej frakcji cholesterolu czyli HDL.
**W jakich przypadkach chorobowych stosowana jest atorwastatyna? **
Wskazaniami do stosowania atorwastatyny jest hipercholesterolemia pierwotna (w tym heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną, mieszaną lub hiperlipidemią złożoną), w przypadku gdy nie uzyskujemy oczekiwanych efektów po zastosowaniu diety i innych niefarmakologicznych metod leczenia. Dodatkowo atorwastatyna jest także stosowana w celu obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL u dorosłych z homozygotyczną postacią rodzinnej hipercholesterolemii jako terapia dodatkowa do terapii hipolipemizującej.
Atorwastatyna stosowana jest także w celu zapobiegania incydentom sercowo-naczyniowym takim jak np. zawał czy udar mózgu u dorosłych, u których ryzyko pierwszego i kolejnego zdarzenia sercowo-naczyniowego oceniane jest jako duże.
**Kiedy i w jakich dawkach należy stosować atorwastatynę? **
Atorwastatyna stosowana jest doustnie w postaci tabletek, niezależnie od posiłków lub w trakcie posiłku. Lek można przyjmować o dowolnej porze dnia, zalecane jest jednak aby była to stała godzina. Tabletka powinna być połykana w całości i popita szklanką wody.
Dawki leku dostosowywane są indywidualnie do każdego pacjenta przez lekarza w zależności od oznaczonego przed rozpoczęciem leczenia stężenia cholesterolu LDL oraz założonego celu terapeutycznego i reakcji pacjenta na leczenie. Dawka oprócz tego zależna jest także od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała i chorób towarzyszących.
Zwykle stosowana dawka początkowa to 10 mg raz na dobę. Maksymalna dawka wynosi 80 mg raz na dobę. Modyfikacje dawkowania można dokonywać zachowując minimum 4 tygodniowy odstęp. Należy pamiętać, że pacjent przed rozpoczęciem leczenia powinien stosować standardową dietę ubogo cholesterolową, którą należy utrzymywać także w trakcie leczenia.
Jak działa atorwastatyna?
Mechanizm działania atorwastatyny opiera się na specyficznym, kompetytywnym i odwracalnym hamowaniu reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymu A (HMG-CoA) -enzym ten jest kluczowy w syntezie cholesterolu. Reduktaza HMG-CoA katalizuje przekształcanie HMG-CoA do mewalonianu, z którego w dalszych procesach syntezowany jest cholesterol. Obniżenie wewnątrzkomórkowego stężenia cholesterolu stymuluje ekspresję receptorów dla lipoprotein o małej gęstości (LDL) na powierzchni hepatocytów, co w efekcie powoduje zwiększenie wychwytu cząsteczek LDL z krwi oraz zmniejszenie stężeń krążącego cholesterolu frakcji LDL i innych lipoprotein zawierających apolipoproteinę B w tym cząsteczek bogatych w trójglicerydy. Dochodzi także do wzrostu wychwytywania prekursorów (VLDL) cząsteczek LDL w wątrobie co powoduje zmniejszenie obwodowej generacji LDL we krwi. Dodatkowo atorwastatyna zwiększa stężenie cholesterolu frakcji HDL oraz apolipoproteiny A1. Liczne badania wskazują, że statyny, poza silnym działaniem hipolipemizującym, wywierają dodatkowe efekty kardioprotekcyjne, takie jak poprawa dysfunkcji śródbłonka, ograniczenie reakcji zapalnej w ścianie tętnicy, stabilizacja blaszki miażdżycowej oraz osłabienie aktywacji układu krzepnięcia, obejmujące m.in. zmniejszoną ekspresję czynnika tkankowego na makrofagach i śródbłonku czy spowolnienie reakcji katalizowanych przez trombinę.
Bibliografia
https://www.termedia.pl/Inhibitory-reduktazy-HMG-CoA-8211-biochemiczne mechanizmy-dzialania,8,1844,0,0.html
https://journals.viamedica.pl/choroby\_serca\_i\_naczyn/article/download/57590/4 3399
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/156612/undasz\_statyny\_w\_ostr ych_zespolach_wiencowych_2006.pdf?sequence=1&isAllowed=y
