Atorwastatyna a bóle mięśniowe

Czym jest atorwastatyna i jakie działanie wykazuje?

Atorwastatyna to lek należący do grupy leków zwanych inhibitorami reduktazy HMG-CoA, prościej nazywane statynami. Atorwastatyna wykazuje działanie obniżające stężeni trójglicerydów i cholesterolu, zwłaszcza frakcji LDL nazywanej „złym” cholesterolem. Dodatkowo atorwastatyna powoduje zwiększenie stężenia dobrej frakcji cholesterolu, czyli HDL.

W jakich przypadkach stosowana jest atorwastatyna?

Wskazaniami do stosowania atorwastatyny jest hipercholesterolemia pierwotna (w tym heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną, mieszaną lub hiperlipidemią złożoną), w przypadku gdy nie uzyskujemy oczekiwanych efektów po zastosowaniu diety i innych niefarmakologicznych metod leczenia. Dodatkowo atorwastatyna jest także stosowana w celu obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL u dorosłych z homozygotyczną postacią rodzinnej hipercholesterolemii jako terapia dodatkowa do terapii hipolipemizującej.
Atorwastatyna stosowana jest także w celu zapobiegania incydentom sercowo-naczyniowym takim jak np. zawał czy udar mózgu u dorosłych, u których ryzyko pierwszego i kolejnego zdarzenia sercowo-naczyniowego oceniane jest jako duże.

Kiedy i w jakich dawkach należy stosować atorwastatynę?

Atorwastatyna stosowana jest doustnie w postaci tabletek, niezależnie od posiłków lub w trakcie posiłku. Lek można przyjmować o dowolnej porze dnia, zalecane jest jednak aby była to stała godzina. Tabletka powinna być połykana w całości i popita szklanką wody.
Dawki leku dostosowywane są indywidualnie do każdego pacjenta przez lekarza w zależności od oznaczonego przed rozpoczęciem leczenia stężenia cholesterolu LDL oraz założonego celu terapeutycznego i reakcji pacjenta na leczenie. Dawka oprócz tego zależna jest także od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała i chorób towarzyszących.
Zwykle stosowana dawka początkowa to 10 mg raz na dobę. Maksymalna dawka wynosi 80 mg raz na dobę. Modyfikacje dawkowania można dokonywać, zachowując minimum 4 tygodniowy odstęp. Należy pamiętać, że pacjent przed rozpoczęciem leczenia powinien stosować standardową dietę ubogo cholesterolową, którą należy utrzymywać także w trakcie leczenia.

Czemu podczas stosowania atorwastatyny mogą wystąpić bóle mięśniowe?

Atorwastatyna jest na ogół lekiem dobrze tolerowanym i bezpiecznym, ale tak jak niemal wszystkie leki może powodować działania niepożądane. Częstym objawem niepożądanym ze strony atorwastatyny są bóle mięśni, bóle kończyn, skurcze mięśni, ból pleców. Jednak zazwyczaj ból mięśniowy trwa maksymalnie do 6 miesięcy od rozpoczęcia stosowania, a zazwyczaj mija w ciągu dwóch tygodni. Rzadko dochodzi do miopatii, zapalenia mięśni, rabdomiolizy, zerwania mięśni, problemów dotyczących ścięgien.
Miopatia indukowana statynami, która objawia się bólem, skurczami i osłabieniem mięśni, mimo że jest rzadkim skutkiem ubocznym, czasami bywa tak uciążliwą dolegliwością, że pacjenci stosujący atorwastatynę nie stosują się do zaleceń lekarskich lub nawet przerywają przyjmowanie leków. Mechanizm powstawania objawów bólowych nie jest do końca poznany, ale podejrzewa się, że jedną z przyczyn jest niedobór koenzymu Q10. Według danych z przeprowadzonych badań statyny, do których należy atorwastatyna obniżają krążący w organizmie koenzym Q10 o 16-54% co może powodować dysfunkcję mitochondriów. Jeżeli lekarz podejrzewa u nas miopatie, kieruje pacjenta na badanie poziomu kinazy kreatynowej. Kinaza jest enzymem, który wydostaje się uszkodzonych komórek mięśniowych. Podwyższenie jej stężenia jest zatem pierwszym sygnałem informującym o uszkodzeniu mięśni poprzecznie prążkowanych.
Bywają także sytuacje, w których lekarz nie może mieć pewności, że bóle mięśni odczuwane przez pacjenta są bezpośrednio związane ze stosowanie atorwastatyny. W takiej sytuacji po zbadaniu stężenia kinazy tyrozynowej i stwierdzeniu, że jej poziom jest wysoki, lekarz może zadecydować o odstawieniu leku na okres około 2 tygodni. Jeżeli po dwutygodniowej przerwie bóle ustąpią, potwierdza się teza, że to atorwastatyna była za to odpowiedzialna.